Tự Truyện Richard Branson – Đường Ra Biển Lớn

Với vẻ ngoài phong trần, “bụi bặm”, mái tóc bồng bềnh và luôn chỉ diện áo sơ mi cùng quần bò, ít ai nghĩ rằng Richard Branson – người đàn ông mang phong cách “hippi” – lại là một tỷ phú giàu có, sở hữu trong tay hơn 250 công ty lớn nhỏ với doanh thu mỗi năm khoảng 5 tỷ đô-la.

Ngay từ những ngày đầu mới chập chững bước đi trên con đường kinh doanh đầy chông gai, Richard Branson đã tự viết nên những quy tắc của riêng mình để xây dựng một hệ thống các công ty mang thương hiệu Virgin với mật độ hiện diện rộng khắp toàn cầu, nhưng lại không hề có trụ sở chính, không hề có hệ thống phân cấp quản lý và quan liêu. Cho đến hiện tại, rất nhiều nhà kinh tế học vẫn không thể giải thích vì sao và bằng cách nào Richard Branson có thể tạo nên được những kỳ tích không tưởng với mô hình quản lý kỳ lạ như vậy.

Richard Branson đã đem đến cho nhân loại hình mẫu mới về một doanh nhân năng động, chăm chỉ và thành công cả trong sự nghiệp lẫn cuộc sống hàng ngày. Đối với ông, gia đình, bạn bè, hạnh phúc cùng những chuyến phiêu lưu mạo hiểm luôn là một phần không thể thiếu trong cuộc đời.

Đường ra biển lớn không đơn giản chỉ là một cuốn tự truyện, cuốn sách còn là kho tàng ẩn chứa những triết lý về cuộc sống, kinh doanh cũng như tình yêu, thứ đã đồng hành và giúp Richard Branson làm nên những kỳ tích phi thường suốt hơn 25 năm qua. Từ lĩnh vực hàng không (Virgin Atlantic Airways), cho tới kinh doanh băng đĩa nhạc (Virgin Records và V2), từ các sản phẩm đồ uống Cola (Virgin Cola), cho tới chuỗi cửa hàng bán lẻ (Virgin Megastores) cùng hàng trăm thương hiệu nổi danh toàn cầu khác.

Có thể nói, tác phẩm chính là một cuốn phim khái quát và đầy đủ nhất giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về con người, cuộc sống cũng như chặng đường vươn lên trở thành ông chủ đế chế Virgin đầy quyền lực của một trong những doanh nhân vĩ đại nhất thế kỷ XX.

Đường ra biển lớn

Cuốn tự chuyện của Richard Branson đầy sức hút ngay ở những trang đầu tiên, từ khi ông kể về chuyến đi vòng quanh thế giới bằng khinh khí cầu, khi còn là cậu bé Branson bướng bỉnh và nổi loạn đến khi đã trở thành một trong những doanh nhân thành công bậc nhất trên thế giới.

Sau khi bị bắt gặp đang lén đi ra từ phòng của con gái thầy hiệu trưởng, Richard Branson bị đuổi học (bất chấp sự thật là cô gái yêu thích cậu). Không thể nghĩ được cách nào để tránh khỏi cơn giận dữ sắp tới của bố mẹ, cậu bé Richard lúc đó đã viết một lá thư tuyệt mệnh, đưa cho người bạn mà cậu biết là có tính tò mò, người chắc chắn sẽ mở nó ngay lập tức, và dặn hãy xem bức thư vào sáng hôm sau. Sau đó, cậu đi ra khỏi trường, chậm rãi tiến về phía vách đá, đủ chậm để các giáo viên và học sinh đuổi kịp và ngăn cậu lại. Như thế, lệnh thôi học đã bị hủy bỏ.

Trên thực tế, không chỉ có Richard lúc nhỏ luôn gây rối và nổi loạn. Kể cả khi đã trở thành một tỷ phú sở hữu khối tài sản trị giá 5,1 tỷ USD, là người giàu thứ 10 của nước Anh, là một ông trùm kinh doanh, nhà đầu tư, là người sáng lập của Virgin Group bao gồm hơn 400 công ty, ông vẫn luôn là một người phóng khoáng, liều lĩnh và lắm chiêu trò.

Tuy thường xuyên gây sốc cho giới truyền thông và công chúng vì những hoạt động lạ thường của mình, Richard Branson cũng là một trong những tỷ phú được yêu mến nhất. Với những nguyên tắc kinh doanh đáng khâm phục, uy tín, không ngừng thử thách với những điều mới lạ, không ai có thể phủ nhận sức hút và sự thành công của ông.

Richard viết trong cuốn sách:

“Khi tôi rời Stowe năm 1967, lúc đó tôi gần 17 tuổi, lời chia tay của thầy hiệu trưởng với tôi như sau: “Chúc mừng em, Branson. Tôi nghĩ rằng em sẽ hoặc là vào tù, hoặc là trở thành triệu phú.”

Cuốn sách Tự Chuyện Richard Branson – Đường Ra Biển Lớn (Losing My Virginity: How I Survived, Had Fun, and Made a Fortune Doing Business My Way) nằm trong bộ sách Trí tuệ xuất chúng – Thiên tài kinh doanh của Alpha Books gồm bốn cuốn về các doanh nhân thành đạt và truyền cảm hứng bậc nhất trên thế giới: Bill Gates, Steve Jobs, Warren Buffet và Richard Branson. Đường ra biển lớn được chính Richard Branson viết, kể lại về cuộc đời ông, thời thơ ấu khó khăn, con đường lập nghiệp từ khi còn là một thiếu niên đến khi trở thành một tỷ phú và cả về gia đình, tình bạn, tình yêu.

Có những người gọi Richard Branson là “kẻ phá bĩnh”, theo một cách nào đó mà danh từ này lại không có vẻ tiêu cực. Ông có một lô những chiêu trò, những thú vui lập dị hiếm thấy đối với bất kì doanh nhân thành công ở tầm của ông.

Khi tung ra Virgin Cola ở Mỹ năm 1998, Branson lái một chiếc xe tăng quân đội xuống đại lộ số Năm ở New York, thu hút các cuộc phỏng vấn trên từng chương trình truyền hình buổi sáng.

Chuyến bay đầu tiên của Virgin Atlantic, hãng hàng không thuộc tập đoàn Virgin cất cánh mang theo toàn những người nổi tiếng và giới truyền thông, được trang bị một ban kèn đồng, nhân viên phục vụ từ nhà hàng Maxim’s thắt cà vạt trắng, mặc lễ phục đuôi tôm trắng và rượu sâm-panh uống thoải mái. Chuyến bay giống như một bữa tiệc trên không hào phóng, hình ảnh dễ dàng tràn ngập trên các phương tiện truyền thông quốc tế.

Năm 2002, ông nhảy xuống quảng trường Thời đại từ một chiếc cần cẩu (nhưng thất bại và người ông bị đập vào tường hai lần) để công bố doanh nghiệp điện thoại di động của mình.

Bên cạnh những hoạt động quảng bá lạ thường cho doanh nghiệp, ông cũng rất nhiệt tình thể hiện những trò đùa, những hình ảnh phóng khoáng trước giới truyền thông. Từ khóa ‘Richard Branson’ ngoài những khi đứng cạnh từ “tỷ phú”, “doanh nhân”, “Virgin” thì còn đi kèm với “lập dị”, “gây sốc”, “liều lĩnh”,… Ví dụ như vụ thua cá cược đua công thức 1 với CEO của hãng hàng không Air Asia khiến Branson phải mặc váy và trang điểm như phụ nữ hay như khi hóa thân thành nữ tiếp viên hàng không, Branson đã đổ nguyên một khay đồ uống lên người Fernandes để pha trò.

Richard Branson thường xuất hiện với vẻ ngoài phong trần, bụi bặm với mái tóc màu vàng sáng dài, hơi lộn xộn, áo sơ mi tháo cúc xuống tận ngực và nụ cười vui vẻ hết cỡ, bên cạnh là một hoạt động “thú vị” nào đó của mình.

Là một tỷ phú, một doanh nhân thành công, Richard Branson lại có một phong thái vui tươi, bất cần và tính cách khiêm tốn. Ông là một minh chứng điển hình cho việc trong cùng một người vừa có thể mang tính cách phóng khoáng, ưa mạo hiểm, vừa biết lắng nghe, sâu sắc và sống có nguyên tắc. Ông coi trọng nhân viên và những người làm việc với mình, làm việc thiện và khởi xướng những hoạt động vì xã hội, vì môi trường, quý trọng gia đình và các mối quan hệ của mình.

Bỏ ngang việc học trung học và không có bất cứ tấm bằng nào nhưng điều đó không ảnh hưởng đến sự nhạy bén và đam mê của ông với việc kinh doanh. Trong kinh doanh, Richard Branson luôn háo hức, dũng cảm khi thử thách với những điều mới lạ, giữ uy tín và lòng chân thành.

Tính cách đặc biệt của ông có lẽ đã được thừa hưởng từ gia đình. Trong cuốn tự truyện, ông kể lại những câu chuyện thú vị về chính mình thời thơ ấu. Cha mẹ ông thường xuyên đặt ra những thử thách dành cho con cái mình. Bố ông từng tình nguyện tham gia chiến đấu trong Chiến tranh Thế giới II và thực sự thích thú với quãng thời gian ấy, trong khi mẹ ông thì đóng giả làm nam giới để được làm phi công. Gia đình của ông luôn có một không khí làm việc nhóm tuyệt vời và ông đã lớn lên với phương châm luôn nghĩ về người khác trước tiên.

Richard Branson có một phương châm nổi tiếng trong kinh doanh, một câu nói rất phù hợp với tính cách của ông :

“Mặc kệ nó, làm tới đi!” (Screw it, let’s do it). Cách ông tạo ra Virgin và con đường thành công như hiện nay của ông thực sự giống như một cuộc phiêu lưu kịch tính và hấp dẫn.

Ở độ tuổi mười bảy, tạp chí Student là công việc kinh doanh đầu tiên của Richard cùng với một người bạn chung chí hướng. Khó khăn không đếm xuể đến với một tờ báo non trẻ và những chàng trai cũng trẻ tuổi không kém, Richard thậm chí suýt mất đi người bạn thân nhất của mình vì những mâu thuẫn trong kinh doanh. Ông kể lại trong cuốn tự chuyện về văn phòng của tạp chí, một tầng hầm trong nhà bạn ông:

“Cuộc sống dưới tầng hầm giống như mớ hỗn độn, mà ở trong đó tôi đã trưởng thành và phát đạt. Chúng tôi chưa bao giờ có tiền; chúng tôi thật sự bận rộn, nhưng gắn bó với nhau. Chúng tôi làm việc cùng nhau, bởi công việc thú vị, bởi chúng tôi thấy rằng những việc mình đang làm là quan trọng và còn bởi chúng tôi đã có một cuộc sống tuyệt vời bên cạnh nhau.”

Hãy thử gõ từ khóa Tubular Bells trên Google, bạn sẽ không tìm thấy trang web tiếng Việt nào viết về nó. Tubular Bells được sáng tác bởi Mike Oldfield, album đầu tiên đem lại tên tuổi cho Virgin Records, là bài hát đã từng gây chấn động cho thị trường âm nhạc nước Anh và là cú sốc đối với những nhà phê bình âm nhạc thời bấy giờ. Có lẽ phải đến khi đọc về quá trình xây dựng Virgin Records trong cuốn tự chuyện của Richard, bạn đọc mới biết về sự tồn tại của bản nhạc này và sự quan trọng của nó đối với sự hình thành nên Virgin ngày nay (Trang Wikipedia của Tubular Bells còn dài hơn cả của chính Richard Branson).

Bắt đầu từ một dịch vụ đặt mua đĩa qua thư, Richard Branson và các cộng sự của mình đã phát triển thành một chuỗi các cửa hàng băng đĩa và dần lập nên Virgin Records. Bằng việc quan sát, ông nhận ra các cửa hàng băng đĩa thời đó chỉ là nơi người ta đến mua đĩa rồi đi, nhân viên bán hàng thì chẳng hề quan tâm đến âm nhạc, uể oải và buồn chán. Ông đã tạo ra một phong cách và dấu ấn độc đáo, khác biệt cho các cửa hàng của Virgin Records, biến chúng thành nơi mọi người có thể thực sự thưởng thức âm nhạc và còn định hưởng gu âm nhạc cho khách hàng.

Richard liên tục mở rộng lĩnh vực kinh doanh của Virgin, một hãng thu âm, hãng phim, nhà xuất bản, thậm chí là một hãng hàng không và vô vàn lĩnh vực khác nữa. Các đồng nghiệp của ông gần như phát điên mỗi lần ông quyết định mở rộng thêm việc kinh doanh, họ luôn nghĩ ông quá liều lĩnh và điên rồ. Một luật sư trẻ tìm đến Richard và gợi ý về việc lập một hãng hàng không, vài ngày sau ông hỏi thuê một chiếc máy bay chở khách để thử nghiệm và lên kế hoạch chi tiết mọi thứ, trước sự ngạc nhiên và giận dữ của các cộng sự đang cố gắng ngăn cản.

“Theo như cách tôi quyết định về con người trong 30 giây gặp họ, tôi cũng quyết định một đề xuất kinh doanh có kích thích tôi hay không chỉ trong 30 giây lướt qua.”

Tới nay, Tập đoàn Virgin của Richard Branson có hơn 100 hạng mục kinh doanh: hàng không, khách sạn, điện thoại, ngân hàng và thậm chí du lịch vũ trụ. Richard Branson luôn giữ tinh thần liều lĩnh và mạo hiểm như vậy cả trong việc kinh doanh và trong cuộc sống. Ông có một chút gì đó ương bướng, một chút cảm tính và háo hức trong các quyết định của mình. Tinh thần này giúp ông có một sức hút không thể cưỡng lại và công việc kinh doanh của ông luôn tràn đầy cảm hứng và đam mê:

“Mối quan tâm của tôi về cuộc sống chính là việc đặt ra cho mình các thử thách to lớn nhìn ngoài có vẻ không thể thực hiện được và cố gắng để vượt lên trên những thử thách đó.”

“Sau này, tôi mới biết rằng bản thân kinh doanh cũng mang tính sáng tạo. Nếu bạn xuất bản một tờ tạp chí, bạn cố gắng sáng tạo một cái gì đó nguyên bản, khác biệt trong đám đông, tồn tại mãi và đáp ứng những mục đích lành mạnh. Nhưng hơn tất thảy, bạn muốn tạo ra cái gì đó để tự hào về nó. Điều này luôn là triết lý kinh doanh của tôi. Tôi có thể nói chân thành rằng chưa bao giờ theo đuổi kinh doanh đơn thuần vì mục đích kiếm tiền. Nếu mục đích đó là động lực duy nhất thì tôi tin bạn không nên theo đuổi kinh doanh. Kinh doanh là phải có ích, có niềm vui, phải khích lệ được khả năng sáng tạo của bạn.”

Cuốn sách Đường ra biển lớn không chỉ dành cho những người muốn trở thành một doanh nhân, nó thích hợp với bất cứ ai đang theo đuổi ước mơ của mình bởi câu chuyện của Richard Branson chứa đầy cảm hứng.

Có nhiều cách để đọc và cảm nhận cuốn sách này. Bạn có thể thưởng thức nó như là đang đọc về một cuộc phiêu lưu kịch tính, một con người kì lạ và thu hút. Hay khi đã chán nản trong đống sách self-help, hãy đọc cuốn sách này và học hỏi về kinh doanh, phong cách sống theo một cách thú vị hơn từ những câu chuyện của Richard Branson.

Chân thực và thu hút, cuốn tự truyện của Richard Branson sẽ đem lại cho bạn những bài học giá trị từ những điều nhỏ nhặt như tầm quan trọng của ngoại hình khi muốn gây ấn tượng với đối tác đến cách ra quyết định, cách thuyết phục, truyền cho bạn cảm hứng trong kinh doanh. Hơn hết, bạn sẽ thấy Richard Branson là một người bình thường, từng sợ hãi và lắp bắp khi phải nói trước đám đông, gặp rắc rối trong các mối quan hệ riêng tư và cũng có những phút giây sợ hãi (nhưng vẫn dũng cảm) khi đứng trước hiểm nguy.

Link audio Book: Đường Ra Biển Lớn